Na fali zainteresowania naturalnymi kosmetykami i artykułami pielęgnacyjnymi wiele osób zapragnęło przygotowywać też własne domowe perfumy. Najchętniej wykorzystywanymi do tego składnikami są naturalne olejki eteryczne. Sztuka mieszania ich wielu osobom wydaje się jednak skomplikowana, gdyż nie wszystkie do siebie pasują. Jak mieszać olejki eteryczne, by uzyskać idealną kompozycję zapachową??
Terminologia perfumiarska dotycząca zapachu
Aby móc skutecznie przygotować perfumy, musisz zrozumieć pewne koncepcje perfumiarstwa. Zrozumienie kilku podstawowych terminów znacząco ułatwi Ci start z komponowaniem perfum. Pierwszym ważnym pojęciem jest nuta , którą można zrozumieć na dwa podstawowe sposoby. Pierwsze znaczenie tego terminu to po prostu zapach pojedynczego ich składnika. Perfumy mogą więc zawierać nutę lawendy, cytryny, róży, czy mięty.
Przez nuty zapachowe rozumie się jednak także trzy podstawowe części składowe perfum. Prawie każde perfumy zawierają trzy nuty:
- nutę głowy
- nutę serca
- nutę bazy
Olejki eteryczne składają się z molekuł o różnej wadze. Chociaż wszystkie są wysoce lotne, niektóre z nich są bardziej lotne od innych.
Nuta głowy to te molekuły, które parują bardzo szybko. To właśnie ona jest wyczuwalna jako pierwsza, kiedy otwierasz buteleczkę perfum. To również ona postrzegana jest za wizytówkę perfum i to ona najczęściej skłania do ich zakupu, jeżeli nie znasz jeszcze danego zapachu. Otwierając flakonik w drogerii, od razu uderzają Cię jej intensywne, energetyzujące i świeże zapachy, gdyż to właśnie takie wchodzą w jej skład. Nuta głowy jednak dość szybko znika. Po krótkim czasie od aplikacji perfum molekuły wchodzące w jej skład ulatniają się, ustępując miejsca innym.
Kolejną nutą jest nuta serca , która składa się już z cięższych i nieco mniej lotnych molekuł. Jej woń jest wyraźna przez 2-3 godziny od aplikacji perfum. Określana jest ona często jako serce perfum, gdyż gra często kluczową rolę, a zapachy w niej obecne mają za zadanie spajać pozostałe wonie.
Nuta bazy to z kolei wonie najtrwalsze, składające się ze znacznie cięższych molekuł, które parują o wiele wolniej. To właśnie zastosowanie wonnych substancji o rozmaitym poziomie lotności sprawia, że perfumy zmieniają swój zapach po aplikacji. W zależności od potrzeb i pożądanej trwałości, możesz komponować domowe perfumy, które będą pachnieć krócej, ale będą charakteryzować się bardzo świeżym i energetyzującym zapachem charakterystycznym dla nuty głowy, albo też takie, które będą wyczuwalne na Tobie przez wiele godzin od aplikacji, posiadając cięższy zapach.
Kolejnym ważnym pojęciem jest akord , który jest połączeniem dwóch lub więcej składników, które tworzą wspólną nutę. Mówić można więc na przykład o akordzie kwiatowym , jeżeli połączone zostaną naturalne olejki eteryczne o zapachach klasyfikowanych jako silnie kwiatowe. Połączenie olejku lawendowego i różanego będzie więc na przykład stanowić akord kwiatowy. Podobnie, jak w przypadku nut, mówi się o trzech akordach , bazując na szybkości parowania molekuł.
Akord wysoki będzie się składał z olejków eterycznych pełniących funkcję nuty głowy, do których zalicza się między innymi:
- olejki cytrusowe (cytrynowy, mandarynkowy, pomarańczowym bergamotowy, limonkowy, grejpfrutowy),
- olejek eukaliptusowy,
- olejek bazyliowy,
- olejek lemongrasowy,
- olejek z mięty pieprzowej,
- olejek cytronellowy,
- olejek z cynamonowca kamforowego,
- olejek galbanowy,
- olejek szałwiowy,
- olejek tymiankowy,
- olejek rumiankowy,
- olejek z werbeny.
Akord średni to po prostu wymieszane olejki nuty serca, a więc na przykład:
- olejek jałowcowy,
- olejek z gałki muszkatołowej,
- olejek neroli,
- olejek geraniowy,
- olejek cyprysowy,
- olejek z kolendry,
- olejek z szałwii muszkatołowej,
- olejek sosnowy,
- olejek cynamonowy,
- olejek majerankowy,
- olejek różany.
Akord bazowy to mieszanka olejków wchodzących w skład nuty bazy, do których zaliczają się:
- olejek goździkowy,
- olejek mirrowy,
- olejek paczuli,
- olejek sandałowy,
- olejek cedrowy.
Istnieją też nieliczne olejki, które klasyfikowane są dwojako, mogąc być stosowanymi więc w dwóch rodzajach akordów. Olejek Ylang Ylang stosowany jest na przykład zarówno jako nuta serca, jak i jako nuta bazowa. Olejek z melisy jest z kolei klasyfikowany jako należący zarówno do nuty głowy, jak i do nuty serca.
Poza akordem kwiatowym można wymienić też między innymi:
- akord owocowy – składa się on często z olejków cytrusowych;
- akord korzenny – składa się z olejków i cięższych, ostrzejszych zapachach, często identyfikowanych jako “orientalne”, a więc na przykład zawierać może olejek eteryczny z pieprzu czarnego czy z imbiru;
- akord zielony – składa się z zapachów traw egzotycznych ziół i niektórych kwiatów, a więc zawierać może olejek rozmarynowy, majerankowy, tymiankowy, z kopru włoskiego, czy olejek Ylang Ylang;
- akord ziemisty – w jego skład wchodzą olejki o ciężkim zapachu, takie jak olejek paczuli i wetiwer;
- akord balsamiczny – w jego skład często wchodzi olejek kadzidłowy i olejek mirrowy;
- akord drewniany – tutaj stosuje się na przykład olejek cedrowy i sandałowy.
Akordów istnieje jeszcze więcej, z tym, że niektóre z nich nie są możliwe do uzyskania przy użyciu naturalnych olejków eterycznych, a więc nie zostaną one tutaj omówione. Stosuje się w nich inne substancje pochodzenia naturalnego, a także substancje syntetyczne.
Połączenie kilku akordów to z kolei tak zwana kompozycja , czyli charakterystyczny dla danych perfum zapach.
Jak łączyć zapachy?
Sztuka łączenia zapachów bazuje na teorii współczesnego perfumiarstwa. Jeżeli chcesz wiedzieć, jak mieszać olejki eteryczne, poniżej znajdziesz garść zasad.
Naturalne olejki z olejkami eterycznymi powinny składać się z nuty wysokiej , w której skład mogą wchodzić zapachy:
- cytrusowe – najczęściej stosuje się tu olejek bergamotowy, cytrynowy i pomarańczowy;
- zielone – tu popularnym wyborem jest olejek z mięty i olejek z melisy;
- leśne – olejek pichtowy, olejek sosnowy.
Nuta środkowa może składać się z zapachów:
- kwiatowych – tu doskonale sprawdza się olejek różany, olejek lawendowy, olejek Ylang Ylang, olejek z neroli, olejek z lotosu, olejek jaśminowy, olejek z drzewa różanego, olejek palmaroza;
- korzennych – tu zastosować można olejek kardamonowy, olejek pieprzowy, olejek imbirowy, olejek cynamonowy;
- zielonych – najlepiej sprawdzają się tu olejek cyprysowy i jałowcowy, ale także szałwiowy i olejek z krwawnika.
Nuta dolna z kolei może zawierać zapachy:
- balsamiczne – olejek kadzidłowy, olejek mirrowy, olejek galbanowy;
- drewniane – olejek cedrowy i olejek sandałowy, a także olejek paczulowy i olejek wetiwer.
Przyjęło się powszechnie, że perfumy kobiece składają się w przeważającej części z zapachów kwiatowych i owocowych, podczas gdy w perfumach męskich dominują głównie te ziemiste, korzenne i leśne.
Taki podział jednak jest często przełamywany, gdyż stworzył go współczesny marketing. Kiedyś zapachów nie dzielono na wyjątkowo kobiece czy męskie, a gdy zaczęły się one upowszechniać też wśród zwykłych ludzi i zaczęły być one ogólnodostępne, zastosowano ten podział, by podbić sprzedaż. Możesz więc eksperymentować z różnymi zapachami, zwłaszcza że coraz powszechniejsze są teraz perfumy unisex, które mogą być stosowane zarówno przez kobiety, jak i mężczyzn.
W perfumach damskich i męskich różnią się od siebie zazwyczaj proporcje nut. Najwięcej jest w nich często nuty bazy, która stanowi nawet do 50% kompozycji, a zapachy wchodzące w skład nut głowy i serca stanowią po 25-30% kompozycji. W przypadku perfum męskich często najbardziej docenia się pierwsze uderzenie, a więc zapachy najbardziej lotne i intensywne, dlatego proporcje są tu odwrócone i to nuta głowy stanowi tu zazwyczaj 45-50% całej kompozycji, a nuta serca i bazy – po 25-30% Oczywiście od reguł są wyjątki. Jeżeli chcesz dowiedzieć się, jak mieszać olejki eteryczne, po prostu zacznij to robić, z czasem odkrywając najlepsze połączenia zapachów. Warto przy tym dodać, że aby zwiększyć trwałość zapachów, możesz dodać do perfum olejek cynamonowy, cedrowy, sandałowy, różany, czy olejek z gałki muszkatołowej. Olejki te mają właściwości utrwalające zapach perfum i w domowych kompozycjach zastępuje się nimi syntetyczne utrwalacze.
Jaka baza do perfum?
Perfumy mogą mieć bazę olejową lub alkoholową. Perfumy na oleju mają trwalszy zapach, a ich dodatkową korzyścią jest też nawilżenie i odżywienie skóry. Perfumy na alkoholu jednak pachną o wiele bardziej intensywnie, jednak ich zapach szybciej się ulatnia. Zasady te dotyczą jednak bardziej perfum naturalnych i domowych, gdyż w przypadku perfum syntetycznych sytuacja wygląda już inaczej. Dodawane są bowiem do nich syntetyczne utrwalacze. Możesz spróbować zrobić w domu oba rodzaje naturalnych perfum z olejkami eterycznymi i zadecydować, jaka baza Ci bardziej odpowiada. Perfumy na oleju najlepiej powinny zawierać olej jojoba lub olej ze słodkich migdałów. Do perfum zawierających alkohol używa się czystego etanolu 96%, do którego dodaje się olejki eteryczne, a następnie na końcu można dodać odrobinę wody. Aby stworzone przez Ciebie kompozycje rzeczywiście nazwać można było perfumami, zawierać muszą one minimum 15% olejków eterycznych.
Końcowe wskazówki
Jeżeli tworzysz domowe perfumy z olejkami eterycznymi, zawsze zapisuj dokładnie użyte składniki i proporcje. Szkoda by było, gdyby idealny zapach przez Ciebie uzyskany był nie do odtworzenia.
Co do ilości użytych olejków, 20 kropli olejku odpowiada jednemu mililitrowi. wiedza ta bardzo ułatwia komponowanie perfum.
Gotowy produkt przechowuj z dala od światła słonecznego, gdyż olejki eteryczne są na nie bardzo wrażliwe. Najlepiej trzymać perfumy w szafce. Przechowuj je tez w miarę możliwości w buteleczkach z ciemnego szkła albo z ceramiki.
Perfum nie powinno za to wlewać się do pojemniczków z tworzyw sztucznych i metali, gdyż olejki reagują z tymi materiałami. Niektóre z nich topią tworzywa sztuczne, a do tego pod względem kontaktu z metalami tracą swoje właściwości – także te zapachowe.
Powyższy przewodnik stanowi fundament Twojego sukcesu w komponowaniu domowych perfum. Możesz tworzyć kompozycje dla siebie, ale doskonałym pomysłem jest też obdarowywanie takimi produktami znajomych i członków rodziny.
